Vruchtbaarheid en/op leeftijd

Veel van onze patiënten met een kinderwens hebben haast. In de dertig, tegen of boven de veertig: vrijwel iedereen is er nerveus over of er nog wel voldoende tijd is voor een gezonde zwangerschap. Je kunt ongerust worden door berichten over snel afnemende vruchtbaarheid na je 30e. En bij informatie over vruchtbaarheidsbehandelingen is er altijd een hoofdstuk over het negatieve effect van je leeftijd op de slagingskans. Wat kun je doen bij deze race tegen de klok en hoe kijkt een acupuncturist eigenlijk aan tegen leeftijd en vruchtbaarheid? Graag vertel ik daar meer over, vanuit de theorie van de Traditionele Chinese Geneeskunde en vanuit onze jarenlange dagelijkse praktijk.

Leeftijd nieuwe moeders

‍“Vrouwen steeds later moeder”, is een jaarlijks terugkerende kop boven berichten van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Inmiddels zijn vrouwen in Nederland gemiddeld 29,9 jaar bij de geboorte van hun eerste kind. Vijftig jaar geleden was dat 24,3. We zijn in Nederland overigens niet de oudste. In Italië en Spanje zijn nieuwe moeders met gemiddeld 31 jaar het oudst. Meestal worden de verontrustende tabellen gevolgd door allerlei krantenartikelen over de redenen voor het uitstel. Van het moederschap. Helaas gaat het meestal niet over ouderschap. Vrijwel niemand heeft het over de mannen, bijna altijd gaan de redenen voor uitstel over vrouwen en carrière. En in ieder artikel is steeds weer een gynaecoloog die zijn zorgen uit. De ontwikkeling van het later ouderschap zien wij ook terug in onze inmiddels meer dan 20 praktijkjaren. Al jaren behandelen wij patiënten van 35+ en 40+ met een kinderwens.

Vruchtbaarheid en getallen

‍Ik deel de zorgen van de gynaecologen over de stijgende leeftijd, maar wil vooral aandacht vragen voor de mogelijkheden voor een goede vruchtbare conditie als je 30+, 35+ en zelfs 40+ bent. Want vruchtbaarheid gaat over meer dan getallen. En wij zien bij vrouwen ‘op leeftijd’ gelukkig vaak gezonde zwangerschappen terwijl het volgens de statistieken nauwelijks kan. Als je al jaren bezig bent met je kinderwens kun je veel last hebben van al die getallen en artikelen over uitstel en afnemende kansen. De soms veroordelende artikelen over uitstel kunnen je zelfs behoorlijk raken. De term uitstel is eigenlijk al heel beladen. Tijd is namelijk al snel je grootste vijand, want met vruchtbaarheidsproblemen ben je zo een aantal jaren onderweg. Van het aanvankelijk zelf proberen via de natuurlijke weg, tot de fase van onderzoeken en daarna nog de behandeling, vaak bestaande uit meerdere pogingen. Of je krijgt een of meerdere miskramen waarna tijd nodig is voor herstel, misschien onderzoeken en daarna weer een nieuwe poging. De tijdsdruk neemt al snel toe en daarmee ook de stress rondom je vruchtbaarheidsprobleem.

Vruchtbaarheid 30+, 35+ en 40+

‍Van berichten over je vruchtbare leeftijd zou je vanzelf al erg zenuwachtig kunnen worden. In een afgelopen zomer verschenen (premium) artikel in het Algemeen Dagblad geven diverse gynaecologen een toelichting op de vraag hoe het nou echt zit met de vruchtbaarheid boven je dertigste. Ze zijn het er ondanks discussie over ontbreken van echt goede onderzoeksresultaten allemaal over eens dat de vruchtbaarheid na je 30e snel afneemt. Frank Broekmans, gynaecoloog en hoogleraar Voortplantingsgeneeskunde aan het UMC Utrecht zegt hierover het volgende: “Tot het dertigste levensjaar blijft vruchtbaarheid grotendeels op hetzelfde niveau, maar daarna daalt de kans op een zwangerschap echt. Na het 35ste jaar is het nog moeilijker om zwanger te worden. Op haar 40ste à 41ste is een vrouw gemiddeld gezien onvruchtbaar’’.

Gemiddelden en je eigen vruchtbaarheid

‍Gelukkig voegt de gynaecoloog er aan toe dat het gemiddelden betreft en dat er ook vrouwen zijn die boven de veertig nog vrij vlot zwanger raken, al zou dat niet vaak meer worden geprobeerd. Hij zegt ook dat het lastig is dat je niet weet voor wie de klok hard tikt. Omdat er nog altijd geen goede test bestaat voor vrouwelijke vruchtbaarheid. Ik ben erg blij met deze nuance want al die getallen, lijnen en grenzen geven veel spanning. Ze gaan niet over jou, maar over gemiddelden. Natuurlijk is het goed om deze cijfers te kennen, maar in de Traditionele Chinese Geneeskunde gaat het juist niet om gemiddelden. De individuele benadering staat daar centraal. We kijken naar jouw unieke situatie, je eigen vruchtbaarheid, jouw mogelijkheden en wat alleen jij nodig hebt voor een betere vruchtbare conditie.

“Diagnose leeftijd”

‍We treffen vaak patiënten die de “diagnose” leeftijd hebben gekregen. Vaak gebeurt dit bij onbegrepen onvruchtbaarheid, maar ook bij specifieke vruchtbaarheidsklachten die vanwege leeftijd niet meer op te lossen zouden zijn. Natuurlijk speelt leeftijd een rol, maar wij zien het als één van de vele factoren die verminderde vruchtbaarheid kunnen veroorzaken. Wij kijken dus altijd naar het verhaal achter je leeftijd. Hoe is je gezondheid in het algemeen en je vruchtbare gezondheid in het bijzonder. We gaan aan de slag met een uitgebreide diagnose en houden leeftijd in ons achterhoofd maar zien het niet als allesbepalende omstandigheid.

Eicellen verbeteren met acupunctuur

‍In het eerder aangehaalde artikel in het AD zijn de geïnterviewde gynaecologen het erover eens dat het aantal eicellen maar vooral de kwaliteit van je eicellen bepalend zijn voor je vruchtbaarheid. Over vrouwen die (soms ver) na hun veertigste nog moeder worden zegt gynaecoloog Joop Laven van het Erasmus MC in Rotterdam het volgende: “Zij zijn waarschijnlijk geboren met veel eicellen en een goed functionerend eicelherstelmechanisme’’. Ook met deze opmerking ben ik erg blij want onze behandeling van vrouwen die op latere leeftijd zwanger proberen te worden is vooral gericht op het verbeteren van de kwaliteit van de eicellen. Zowel bij vrouwen die via de natuurlijke weg zwanger proberen te raken, als bij vrouwen die een vruchtbaarheidsbehandeling ondergaan. Hoe dat werkt? Voornamelijk doordat acupunctuur zorgt voor een betere doorbloeding van alle gynaecologische organen, waaronder de eierstokken en eileiders. Maar ook doordat acupunctuur helpt bij het creëren van de juiste hormoonniveaus die nodig zijn voor gezonde eicellen en het vrijkomen daarvan.

Acupunctuur en vruchtbare balans op leeftijd

‍Op alle leeftijden maar vooral als je wat ouder bent draait het bij vruchtbaarheid om de juiste balans. Je organen en de samenwerking tussen je organen moeten optimaal functioneren voor een goede vruchtbaarheid. De Traditionele Chinese Geneeskunde legt daarbij vooral de nadruk op je zogenaamde Nier-Yin. De energie van je nieren wordt gezien als bepalend voor je vruchtbaarheid. Als je ouder wordt, neemt deze energie af. Met behulp van acupunctuur kunnen we deze energie ondersteunen en stimuleren. Je hormoonbalans is op latere leeftijd een speciaal aandachtspunt voor de acupuncturist. Al jaren voordat je in de overgang komt veranderen je hormoonniveaus. Acupunctuur helpt deze schommelende hormoonniveuas te stabiliseren zodat je vruchtbaarheid toeneemt. We stimuleren de hormonenaanmaak in de eerste fase van je cyclus, onder andere gericht op een goede eicelrijping en daarna de hormonen die zorgen voor een goede innesteling. Niveaus van het hormoon progesteron nemen af als je ouder wordt. Acupunctuur helpt deze niveaus te verhogen, wat heel belangrijk is voor een gezond baarmoederslijmvlies. Al eerder genoemd is het stimuleren van de doorbloeding van je gynaecologische organen. Als je ouder wordt vermindert de doorbloeding. Dat is een natuurlijk proces, bepaald door leeftijd maar ook door leefstijlfactoren. Acupunctuur stimuleert de doorbloeding, ter ondersteuning van je gezondheid en vruchtbaarheid.

Chinese kruiden bij vruchtbaarheid op leeftijd

‍Om een zo optimaal mogelijke vruchtbare conditie te creëren werken we bij vrouwen met een kinderwens op latere leeftijd ook vaak met Chinese kruiden. Ter ondersteuning van de acupunctuurbehandelingen en het versterken van het effect daarvan. Dat zijn geen standaard kruidenmengsels die je op internet vruchtbare wonderen beloven. Het zijn op maat gemaakte kruidenformules die specifiek jouw vruchtbaarheid ondersteunen.

Leeftijd en je leefstijl

Alles draait om balans bij vruchtbaarheid op latere leeftijd. Waar je als twintiger ondanks een ongezonde leefstijl misschien toch zwanger zou raken, is dat op latere leeftijd een heel ander verhaal. Een gezond gewicht, goede voeding, voldoende beweging maar vooral ook rust en slaap zijn allemaal onmisbaar voor je vruchtbare conditie, juist als je al wat ouder bent. Voor iedereen die zijn vruchtbaarheid wil verbeteren is voldoende rust en slaap belangrijk, maar vooral op latere leeftijd omdat je tijdens je slaap je vruchtbare Nier-Yin aanvult.

Zie ook mijn eerdere blog over slaap en vruchtbaarheid

Rust tijdens race tegen de klok

‍Bij veel van onze oudere kinderwenspatiënten zien we onrust en haast. Is een IVF-poging mislukt? Dan zo snel mogelijk door naar de volgende. Heel begrijpelijk, maar we proberen toch aandacht te vragen voor herstel, rust en een goede voorbereiding om de juiste balans te creëren die op latere leeftijd belangrijker is dan ooit. Helaas kunnen we de tijd niet terugdraaien, maar we zorgen tijdens jouw race tegen de klok voor rust en het verbeteren en zo lang mogelijk behouden van je vruchtbare conditie.

Voor meer informatie:

Kijk hier

Blog van Gilles Stoop, verschenen op website van Kinderwensbloggers)