Australisch onderzoek acupunctuur bij IVF

Blog Gilles Stoop – mei 2018

“Australisch onderzoek toont aan: acupunctuur tijdens ivf-behandeling leidt niet tot meer geboorten”, kopte de Volkskrant op 15 mei 2018. “Spijtig nieuws voor vrouwen die hun heil zoeken in acupunctuur voor verhoogde vruchtbaarheid” noemt de Volkskrant dit vervolgens. Een geïnterviewde gynaecoloog werd voor het artikel gevraagd naar zijn mening over de onderzoeksresultaten. “Als een patiënt hem om advies vraagt over acupunctuur, zegt hij dat er geen aangetoonde toegevoegde waarde is. Met deze studie erbij, kan hij dat wat krachtiger zeggen”.

Als acupuncturist gespecialiseerd in behandeling van vruchtbaarheidsproblemen trok dit artikel natuurlijk mijn bijzondere aandacht. Wat is er precies onderzocht? En welke uitleg wordt er eigenlijk gegeven bij de onderzoeksresultaten? En hoe volledig was het artikel in de Volkskrant?  Het is immers bekend dat de redactie een uitgesproken voorkeur heeft voor reguliere geneeswijzen en complementaire geneeswijzen graag ongenuanceerd wegzet als onbewezen alternatief.

Tijd dus om het onderzoeksrapport zelf te bestuderen, alsmede de interviews die de onderzoekers hebben gegeven. Daaruit blijkt dat er gelukkig helemaal geen sprake is van spijtig nieuws. En dat ook niet gesteld kan worden dat acupunctuur tijdens ivf-behandeling niet leidt tot meer geboorten. Graag leg ik dit in deze blog uit aan de geïnteresseerde lezer. En vooral ook aan de mogelijk verontruste vrouwen en mannen die acupunctuur ter ondersteuning van hun vruchtbaarheidsbehandeling overwegen of hier al gebruik van maken.

Vooropgesteld: onderzoek naar de werking en effecten van acupunctuur vind ik een goede zaak. Omdat het zowel de kwaliteit van acupunctuur, het complementaire aspect van acupunctuur alsmede uiteindelijk de werkzaamheid en duidelijkheid daarover voor patiënten bevordert. Zo zijn er in de afgelopen jaren publicaties verschenen over diverse onderzoeken naar acupunctuur bij onvruchtbaarheid. Heel verschillende onderzoeken, de een met meer uitgesproken conclusies dan de ander, maar veelal werd een positief effect van acupunctuur gerapporteerd.

Wat is er precies onderzocht?

Een groep van 809 vrouwen kreeg tijdens hun IVF-behandeling drie keer een acupunctuurbehandeling. Eén keer tijdens de fase van follikelstimulatie, één keer kort voor de terugplaatsing en één keer kort na de terugplaatsing van het embryo. De helft van deze vrouwen kregen een nep-behandeling, met zogenaamde sham-acupunctuur: nepnaalden worden willekeurig en ongericht geplaatst.

Volgens de Volkskrant was er geen verschil tussen beide groepen. De onderzoekers echter rapporteerden 18.3% geboorten in de echte acupunctuurgroep en 17.8% in de nep-acupunctuurgroep. Een te licht verschil om een positief effect te benoemen, hoewel er dus 2 kinderen meer (74) in de echte acupunctuurgroep dan in de andere groep (72) werden geboren. Dat zal toch maar net je kind zijn na jarenlange vruchtbaarheidsbehandelingen...

Over de opzet van het onderzoek is ook meer te melden dan waarover de Volkskrant heeft bericht, veel meer zelfs. De onderzoekers gaven aan dat de vrouwen uit de echte acupunctuurgroep allemaal een standaardbehandeling ontvingen. Dus ongeacht de conditie en omstandigheden van de patiënt zijn bij iedere patiënt dezelfde punten geprikt, niet zoals in de praktijk gebeurt.

Daarover zegt de hoofdonderzoeker Caroline Smith het volgende in een interview met Science Daily: "In clinical practice acupuncture treatment is individualised with variation in dosing, including more frequent treatment prior to and during the IVF cycle.” Daarin zit, naast de beperkte frequentie, waarover straks meer, meteen de grootste beperking van het onderzoek. Zoals bij veel wetenschappelijke onderzoeken naar de werking van therapieën en medicatie zijn we meestal op zoek naar een “one size fits all”. Eén standaard behandeling of medicijn, werkzaam voor een grote groep mensen. Maar de kracht van een holistische behandelwijze zoals acupunctuur is nou juist te vinden in de individuele behandeling. Een uitvoerige diagnose van de gezondheidsklacht, en bij iedere behandeling opnieuw van de gezondheidssituatie, bepaalt hoe de behandeling er uit ziet. Een diagnose per patiënt en per behandeling ontbrak dus bij het Australische onderzoek. Zo mis je dus cruciale informatie over bijvoorbeeld een onderliggend probleem bij de vruchtbaarheidspatiënten waardoor je niet gericht kunt behandelen. Dus kunnen we de “echte acupunctuurbehandeling” uit het onderzoek eigenlijk geen echte acupunctuurbehandeling noemen. En zoals gezegd vond die standaardbehandeling dus slechts drie keer plaats. De hoofdonderzoeker zegt daarover in Science Daily het volgende: the lack of frequent treatments was a limitation of our trial," says Professor Smith.

Ze geeft dus aan dat slechts 3 behandelingen een beperking is van het onderzoek. Om nog maar eens een Engelse term te gebruiken: acupunctuur biedt dus geen “quick fix”. In drie acupunctuurbehandelingen genezen van een complexe gezondheidsklacht als onvruchtbaarheid. Als dat toch eens waar mocht zijn...

Advies uit de praktijk, eerder beginnen.

Wij adviseren altijd om minimaal 6 tot 8 weken voor de terugplaatsing te beginnen met acupunctuurbehandelingen eventueel in combinatie met Chinese kruiden. Omdat er tijd nodig is voor het opbouwen van de juiste, zo vruchtbaar mogelijke conditie. Het herstellen van een verstoorde hormoonbalans bijvoorbeeld heeft tijd nodig. En het bevorderen van een goede doorbloeding van de baarmoeder en opbouw van goed baarmoederslijmvlies ook. Allemaal basisvoorwaarden voor een goede vruchtbaarheid waarvoor tijd en voldoende gerichte behandelingen nodig zijn.

Was de Volkskrant nog meer vergeten? Ja, de conclusie van de hoofdonderzoeker dat acupunctuur toch waardevol is, omdat psycho-sociale voordelen van acupunctuur werden gemeld, waarover in The Guardian werd bericht:But the chief investigator, Caroline Smith, professor of clinical research at the National Institute of Complementary Medicine, said acupuncture might still be worthwhile.“Some studies suggest reproductive outcomes may be improved when acupuncture is compared with no treatment,” she said.According to the research, a “psycho-social benefit” from acupuncture was reported by women undergoing IVF.University of New South Wales Professor Michael Chapman, study co-author and president of the Fertility Society of Australia, said such benefits would be reported on in a future paper.“Feeling relaxed and reporting relief from stress and women feeling good about themselves is to be welcomed for women as they undergo an IVF cycle,” he said.

‍Aan vrouwen en mannen die vruchtbaarheidsbehandelingen ondergaan hoef ik niet uit te leggen hoe groot de spanning kan zijn. De stress rond vruchtbaarheidsproblemen beïnvloedt je hele lijf en leven. Als je je tijdens een vruchtbaarheidstraject meer ontspannen voelt maakt dat een wereld van verschil. Ik kijk daarom nu al uit naar het aangekondigde paper over de positieve psycho-sociale effecten van acupunctuur tijdens vruchtbaarheidsbehandelingen. Zodra daarover meer bekend is, bericht ik daarover in mijn blog.

Voor nu kunnen we concluderen dat er gelukkig geen sprake is van spijtig nieuws over acupunctuur bij IVF. We kunnen uit het Australische onderzoek namelijk niet de conclusie trekken dat acupunctuur niet (voldoende) zou werken bij IVF. Ook geven de onderzoekers aan dat acupunctuur waardevolle ondersteuning biedt bij de spanning en stress van een IVF-traject: door acupunctuur voelen vrouwen zich beter. Maar bovenal heeft het onderzoeksrapport maar weer eens duidelijk gemaakt dat echte acupunctuur heel anders werkt.

Voor meer informatie daarover:

‍Meer over acupunctuur bij vruchtbaarheid (IUI, IVF, ICSI)

‍Meer over acupunctuur vruchtbaarheid en onderzoek

Gilles Stoop, Acupuncturist.nl

‍

Bron: https://jamanetwork.com/journals/jama/article-abstract/2681194